S

In het dagelijkse leven kom je voortdurend in aanraking met natuurlijke én door de mens gemaakte chemische stoffen. Deze stoffen kunnen schadelijk zijn voor de gezondheid. De hoeveelheid die we binnen krijgen van een schadelijke stof bepaalt of er ook echt schade aan de gezondheid ontstaat. In sommige producten zitten stoffen die schadelijk kunnen zijn als we er veel van binnen krijgen. Denk aan schoonmaakproducten (bijvoorbeeld bleekmiddel met hypochloriet), verf, lijm en kit met oplosmiddelen zoals terpentine of aceton en middelen tegen ongedierte. Je ongeboren kindje is extra kwetsbaar voor schadelijke stoffen. Probeer contact met dit soort producten daarom zo veel mogelijk te beperken. Ook via de lucht in huis kun je schadelijke stoffen inademen. Daarom is het belangrijk om je woonruimte regelmatig te luchten. 

De beleving van intimiteit en seksualiteit tijdens de zwangerschap wisselt per persoon en per zwangerschap. Bij een zwangerschap zijn er geen geboden of verboden ten aanzien van seks. Geslachtsgemeenschap kan geen miskraam of beschadiging van je kindje veroorzaken. Problemen en vragen over seksualiteit kun je altijd bespreken met ons. Als je dat doet, kunnen we er rekening mee houden, bijvoorbeeld bij lichamelijk onderzoek of bij de bevalling. Dat geldt ook als je in het verleden vervelende seksuele ervaringen hebt gehad of als je moeite hebt met een inwendig onderzoek.

De 20 wekenecho is een medisch onderzoek. Een andere naam ervoor is het structureel echoscopisch onderzoek (SEO). Het doel is om te onderzoeken of de baby lichamelijke afwijkingen heeft. Een aantal voorbeelden zijn: open ruggetje of een open schedeltje, een waterhoofd, hartafwijkingen, afwijkingen van de nieren, botten, armen of benen enz. Ook wordt gekeken of de baby goed groeit en of er voldoende vruchtwater is.

De 20-weken echo is een redelijk betrouwbare methode om ernstige aangeboren afwijkingen te ontdekken. Kies je ervoor om deze echo te laten doen, houdt er dan rekening mee dat ook andere afwijkingen kunnen worden gezien. De echo brengt geen risico’s met zich mee.

Het bepalen van het geslacht is niet het doel van de 20 wekenecho. Als de echoscopist het geslacht kan zien, krijgt u dat alleen te horen als u daar zelf om vraagt. 

Heb je hulp nodig bij het maken van uw keuze? Kijk dan op www.onderzoekvanmijnongeborenkind.nl daar vind je een vragenlijst die je kan helpen jouw eigen gevoelens en gedachten op een rij te zetten. Hier staan overigens ook stipt om met je partner of anderen over dit onderwerp te praten.

Serotien betekent dat je over je uitgerekende datum bent.

Slechts 5% van de vrouwen bevalt ook écht op die datum. Wanneer je gezond bent, mag je bevallen tussen de 37 en 42 weken zwangerschap. Na die 42 weken ben je over tijd. Dit wordt ook serotien genoemd. 

Ben je met 42 weken nog niet bevallen, dan dragen wij de zorg over aan de gynaecoloog. Daar wordt een afspraak gemaakt om je in het ziekenhuis in te leiden. Dit is omdat na 42 weken de functie van de placenta begint af te nemen

Tijdens je zwangerschap slaap je vaak wat slechter dan normaal. Daar zijn verschillende oorzaken voor. Je bent bijvoorbeeld veel aan het denken over wat er nog allemaal moet gebeuren voordat je kindje wordt geboren of je piekert over of alles wel goed zal gaan. Ook moet je tegen het einde van je zwangerschap vaker plassen en je ligt steeds minder comfortabel doordat je buik je in de weg zit.

Je baby heeft niet jouw ritme en zal misschien juist in de nacht vaker wakker zijn en flink bewegen. Daarnaast kun je ook nog last hebben van maagzuur, kramp in je kuit en tintelende vingers door het carpale tunnelsyndroom. Het zijn dus zeker de laatste weken niet de beste omstandigheden om te slapen.

Je kunt proberen om de in de nacht gemiste slaap overdag in te halen. Een warme douche, een beker warme melk en op tijd ontspannen voor het slapen gaan, wil helpen aan een betere nachtrust.

Chlamydia

Chlamydia is een veel voorkomende seksueel overdraagbare aandoening waar je vaak weinig van merkt maar soms gaat het samen met pijn of een branderig gevoel bij het plassen, afscheiding en/of bloedverlies. Bij 90% van de vrouwen verloopt een besmetting zonder symptomen. Een onbehandelde infectie kan tijdens de zwangerschap een verhoogd risico geven op voortijdige weeën, vroegtijdig gebroken vliezen, vroeggeboorte en een laag geboortegewicht. Tijdens de bevalling kan het bij je kindje oogontstekingen en luchtweginfectie kan veroorzaken. Als je chlamydia hebt is het belangrijk dat je ons dit laat weten. De infectie is goed te behandelen met antibiotica. Ook partners moeten mee behandeld worden.

Genitale wratten/ HPV

Genitale wratten zijn een heel besmettelijke seksueel overdraagbare aandoening en worden veroorzaakt door een virus. Tijdens de zwangerschap kunnen het aantal en/of de grootte van de wratten toenemen. Overdracht van het virus op je kindje tijdens de bevalling is zeer zeldzaam.

Herpes

Een herpesvirus geeft kleine besmettelijke blaasjes op de lip. Bij genitale herpes zitten de blaasjes op de geslachtsdelen. De blaasjes gaan vanzelf weer weg maar komen regelmatig terug. Een herpesinfectie kan ernstig verlopen bij een pasgeborene. Je kunt je kindje alleen besmetten als je voor de eerste keer een koortslip of een blaasje rond je vagina hebt. Heb je voor het eerst een infectie rond je vagina dan kan een keizersnede noodzakelijk zijn. 

Laat mensen met een koortslip liever niet op kraamvisite komen, in ieder geval je kindje niet zoenen, knuffelen of aanraken. Om besmetting te voorkomen worden gezinsleden aangeraden hun handen te wassen voor ze je kindje aanraken en een pleister te plakken op de actieve koortslip. Eventueel kan diegene een mondkapje dragen bij verzorging van je kindje.

HIV

HIV is het virus dat aids veroorzaakt. Als je HIV besmet bent kan je het tijdens je zwangerschap of de geboorte via je bloed op je kindje overdragen. Ook daarna kan HIV via borstvoeding overgedragen worden. Iedere zwangere vrouw wordt bij het eerste bloedonderzoek op HIV getest. Overdracht op je kindje wordt voorkomen door medicijnen en speciale maatregelingen. Het is een reden voor medische begeleiding tijdens de zwangerschap. Borstvoeding geven wordt afgeraden als je HIV hebt.

Syfilis

Syfilis is een SOA, in de eerste fase ontstaan er zweertjes op de geslachtdelen of in de mond. In een later stadium worden andere huidafwijkingen gezien. De ziekte moet zo vroeg mogelijk in de zwangerschap behandeld worden, liefst voor de 14e week.
Iedere zwangere wordt bij de eerste controle getest op syfilis. Als blijkt dat er sprake is van syfilis, dan wordt er doorverwezen naar een arts en volgt een behandeling met antibiotica. Ook de partner moet worden onderzocht en eventueel behandeld. Onbehandelde syfilis kan ernstige afwijkingen aangeboren afwijkingen veroorzaken.

Sommige vrouwen krijgen tijdens de zwangerschap spataderen aan de benen. Ze kunnen ook in de schaamlippen voorkomen. Zorg dat je regelmatig beweegt en probeer lang staan en lang zitten te voorkomen. Gebruik als je zit of ligt een krukje of een kussen om je benen hoog te leggen. Ook het dragen van elastische (steun)kousen helpt de klachten van spataderen te verminderen. Na de bevalling nemen spataderen snel in grootte af.

Tijdens de zwangerschap:  

Tijdens de zwangerschap kun je blijven sporten zoals je gewend bent. Probeer minder te sporten of stop ermee als het sporten klachten geeft of als het je meer vermoeit dan normaal. Probeer je ook liever niet meer in te spannen dan vóór de zwangerschap. Zorg ervoor dat je tijdens het sporten voldoende vocht binnenkrijgt. Zwemmen, fietsen, wandelen en fitness zijn sporten die je heel goed tot het einde van de zwangerschap kunt beoefenen. Minder verstandig zijn sporten waarbij je het risico loopt om iets tegen je buik aan te krijgen, of sporten waarbij je gemakkelijk met andere mensen botst of kunt vallen. Dat geldt bijvoorbeeld voor hockey, volleybal, skiën en voetbal. Duiken met perslucht wordt afgeraden tijdens de zwangerschap. 

Na de bevalling:

Na de eerste weken kun je weer rustig beginnen met sporten. Doe de eerste zes weken na de bevalling nog geen buikspieroefeningen. Door de zwangerschap wijken de rechte buikspieren nog iets, na zes weken is dit meestal over. Begin met het trainen van de schuine buikspieren. Voor alles geldt, luister goed naar je lichaam en bouw het rustig op.

Voor de meeste mensen is de zwangerschap een periode met grote veranderingen. Zwangerschap gaat gepaard met veel verschillende, soms wisselende emoties voor jou en je partner. Dit kunnen positieve en negatieve emoties zijn. 

Zorg goed voor je zelf, accepteer het en neem voldoende rust. Vermoeidheid kunnen de klachten versterken. Als de negatieve emoties overheersen, is het belangrijk dat je ze bespreekt met diegene die je daar het meest geschikt voor vindt.

Informatie over stress en psychische klachten tijdens de zwangerschap en erna vind je hier

Een MRI-scan tijdens de zwangerschap kan zonder gevaar voor je kindje worden gemaakt. Van beeldschermen en magnetrons is geen schadelijke invloed aangetoond. Krijg je een röntgenonderzoek? Zeg dan dat je zwanger bent. Vaak is het mogelijk het onderzoek uit te stellen tot na de bevalling.

GAS

Een zwangere loopt een even groot risico om besmet te raken en ziek te worden als niet-zwangeren. Na de bevalling lopen kraamvrouwen echter ook het risico op kraamvrouwenkoorts. Alleen bij een zeer ernstige infectie tijdens je zwangerschap is er risico voor je kindje. Een pasgeborene loopt vooral risico op infectie van de neus- en keelholte.

GBS

GBS is een bacterie in de vagina. Een deel van de zwangeren heeft deze bacterie, vaak periodiek, zonder er zelf klachten van te hebben. Als je GBS draagster bent, kan je kindje besmet raken tijdens je bevalling, een deel van de kinderen wordt ook daadwerkelijk ziek. GBS ziekte kan goed behandeld worden met antibiotica. Ben je draagster en beval je voor 37 weken, bij langdurig gebroken vliezen of als je al eerder een kindje hebt gekregen die geïnfecteerd is geraakt met GBS dan krijg risico op infectie van de neus- en keelholte.

Onder invloed van hormonen en snelle groei van je buik kunnen de elastische vezels ( in het onderhuidse bindweefsel) van je huid overmatig oprekken, waardoor paarsrode strepen ontstaan. Deze soepelheid van je vezels is erfelijk bepaald. Na verloop van tijd vervagen deze strepen en worden lichter van kleur Ze zullen nooit helemaal meer verdwijnen. Crèmes houden je opperhuid soepel maar niet het onderliggend bindweefsel, ze voorkomen daarom geen striae

Stuwing betekent dat de borst vol aanvoelen. Het kan voorkomen in één borst of beide borsten. Het kan kloppingen en zwellingen veroorzaken, die zich soms tot aan je oksel uitbreiden, en je borsten kunnen er nogal warm of bobbelig door aanvoelen.  Je kan het herkennen aan de huid van je borsten er glanzend uitziet en uitgerekt voelt en dat je tepels hard en plat worden. Stuwing kan er zelfs toe leiden dat je lichaamstemperatuur oploopt naar 37,5 tot 38,3 °C

Niet alleen is stuwing pijnlijk, het kan ook borstvoedingsproblemen veroorzaken, en zo het probleem vergereren. Je baby kan moeite hebben met aanhappen als je tepels platter zijn en je borstweefsel harder is, en dat kan pijnlijke tepels veroorzaken. Als je baby niet goed is aangelegd, is bovendien de kans kleiner hij de borst goed leegmaakt. Dat betekent dat als stuwing niet wordt behandeld, het kan leiden tot verstopte kanalen, een borstontsteking en een verminderde melkproductie.

Tips om de stuwing te verminderen:

• Masseer je borsten. Door tijdens het voeden je borsten te masseren, stroomt de melk beter. Hierdoor is de kans groter dat je baby je borst volledig leegdrinkt.
• Probeer verschillende houdingen om te voeden. Soms kan de houding waarin je borstvoeding geeft invloed hebben op het stromen van je melk. Door verschillende posities te proberen, ontdek je vanzelf wat voor jou het beste werkt
• Wissel warm en koud af. Voor de voeding is warmte prettig, omdat het je melk beter helpt stromen. Na de voeding zorgt kou er juist voor dat de melkproductie een beetje wordt afgeremd, waardoor de klachten afnemen.
• Leg koude koolbladeren op je borsten . Sommige vrouwen ervaren verlichting als ze gekneusde bladeren van verse witte kool op hun borst leggen. Je kan de kool eerst in de koelkast leggen, zodat je een verkoelend effect krijgt.
• Neem een warme douche. Warmte zorgt ervoor dat je kan ontspannen en bevordert het doorstromen van je melk. Het kan ook verlichting geven om je borst onder de douche te masseren.
• Laat je kindje de duur van de voeding bepalen. Door je baby te snel van je borst te halen, vergroot je de kans op melkophopingen in je borst. Neem dus rustig de tijd voor het voeden.
• Kolf wat melk af. Heb je ondanks uitgebreide voedingen nog last? Dan kan je wat overtollige melk afkolven. Dit kan je productie wel iets verhogen, maar deze prikkel is doorgaans minder sterk dan het aanleggen van je kindje.